จังหวัดสมุทรสงคราม

สมุทรสงคราม เป็นจังหวัดในภาคกลาง (หน่วยงานบางแห่งถือเป็นส่วนหนึ่งของภาคตะวันตก) มีขนาดพื้นที่เล็กที่สุดของประเทศ คือประมาณ 416.7 ตารางกิโลเมตร ทั้งยังมีจำนวนประชากรน้อยที่สุดเป็นอันดับ 2 ของประเทศด้วย นับเป็นจังหวัดที่มีความอุดมสมบูรณ์ทางทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อมและมีชายฝั่งทะเลติดอ่าวไทยยาวประมาณ 23 กิโลเมตรซึ่งมีความอุดมสมบูรณ์มากเพราะเป็นดินดอนปากแม่น้ำ มีภูเขา 1 ลูก (เขายี่สาร) ไม่มีเกาะ มีลักษณะเป็นที่ราบลุ่มโดยพื้นที่ฝั่งตะวันตกจะสูงกว่าฝั่งตะวันออกเล็กน้อย

ปลายปี พ.ศ. 2550 ผลการสำรวจดัชนีความมั่นคงของมนุษย์พบว่า สมุทรสงครามเป็นจังหวัดที่มีความมั่นคงของมนุษย์สูงที่สุดในประเทศไทย

คำขวัญประจำจังหวัด : เมืองหอยหลอด ยอดลิ้นจี่ มีอุทยาน ร.2 แม่กลองไหลผ่าน นมัสการหลวงพ่อบ้านแหลม

ต้นไม้ประจำจังหวัด : ต้นจิกทะเล (Barringtonia asiatica)

ลักษณะรูปร่างของจังหวัด : ลักษณะรูปร่างของจังหวัดสมุทรสงครามมีรูปร่างคล้ายกับหัวของสมเสร็จ

           อาณาเขตติดต่อ

                พื้นที่จังหวัดสมุทรสงครามมีพื้นที่ติดกับจังหวัดอื่น ๆ ดังนี้

     ทิศเหนือ จรดจังหวัดราชบุรีและจังหวัดสมุทรสาคร

      ทิศตะวันออก จรดอ่าวไทยชั้นใน (พื้นที่เขตจังหวัดสมุทรสงครามทางทะเลติดต่อจังหวัดสมุทรสาคร และจังหวัดเพชรบุรี

     ทิศใต้ จรดจังหวัดเพชรบุรี (อำเภอเขาย้อย และอำเภอบ้านแหลม)

สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง

หลวงพ่อบ้านแหลม วัดเพชรสมุทรวรวิหารหรือวัดบ้านแหลม[4] ในสมัยโบราณมีชื่อเรียกว่า วัดศรีจำปา ตั้งอยู่ในตำบลแม่กลอง อำเภอเมืองสมุทรสงคราม ซึ่งเหตุที่ว่าชื่อวัดเป็นชื่อสถานที่ในพื้นที่แห่งหนึ่งในเมืองใกล้เคียงนั้น ก็เพราะว่าในสมัย พ.ศ. 2307 พม่าได้มารุกรานประเทศไทย เข้าตีเมืองตะนาวศรี เมืองทวาย เมืองมะริด เมืองเพชรบุรี โดยเข้ามาทางด่านสิงขร ราชสำนักกรุงศรีอยุธยาได้ส่งพระยาพิพัฒน์โกสากับพระยาตากสินเข้ามาตั้งรับข้าศึกที่เมืองเพชรบุรี การสู้รบครั้งนั้นชาวบ้านแหลมในเมืองเพชรบุรี ต้องประสบชะตากรรมสงคราม อพยพไปอยู่ในลุ่มแม่น้ำแม่กลองบริเวณเหนือวัดจำปาซึ่งไม่ไกลจากทะเล อันเป็นพื้นที่สามารถประกอบอาชีพ (ประมง) จึงได้ตั้งรกรากกันในบริเวณนี้ แล้วไปมาหาสู่กันระหว่างแม่กลองกับอำเภอบ้านแหลม

สถานที่ท่องเที่ยว

ดอนหอยหลอด

ข้อมูล :   เป็นสันดอนตั้งอยู่ปากแม่น้ำแม่กลอง มีอาณาบริเวณกว้างประมาณ 3 กิโลเมตร ยาว 5 กิโลเมตร ใน ตำบลบางจะเกร็ง ตำบลแหลมใหญ่ ตำบลบางแก้ว อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นสถานที่ที่พบหอยหลอดจำนวนมาก เกิดจากการตกตะกอนของดินปนทราย (ชาวบ้านเรียกว่า “ทรายขี้เป็ด”)   ในช่วงเวลาน้ำน้อย ขณะ น้ำลงจะสามารถไป เที่ยวชมทัศนียภาพได้ทั่ว บรรยากาศดี มีร้านอาหารและร้านขายอาหารทะเลตั้งอยู่เต็มพื้นที่ บางช่วงสามารถลงไปไล่จับ หอยหลอดได้อีกด้วย  ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเที่ยวชมดอนหอยหลอด คือ ระยะเวลาเดือนมีนาคม - พฤษภาคม ของทุกปี

ตลาดร่มหุบ 

ข้อมูล :  ตลาดร่มหุบ เป็นตลาดเทศบาลจังหวัดสมุทรสงคราม หรือ ตลาดแม่กลอง ลักษณะเป็นตลาดสดทั่วไป คือมีขายผักสด อาหารสด อาหารแห้ง อาหารทะเล และขายของจิปาถะทั่วไป และอยู่ใกล้กับสถานีรถไฟแม่กลอง ทำให้มีรางรถไฟพาดผ่านตลาดแห่งนี้ จึงทำให้เป็นที่มาของตลาดร่มหุบ เพราะว่าเวลารถไฟแล่นผ่านตลาดแม่ค้าที่ขายของอยู่บริเวณใกล้ๆกับรางรถไฟนี้จะเก็บข้าวของและหุบร่มของร้านตัวเองเช่นนี้จึงทำให้มีนักท่องเที่ยวมากมายแวะเข้ามาเที่ยวชม พร้อมๆกับการอึ้งและหวาดเสียวไปตามๆกัน รถไฟจะผ่านเข้าออกสถานีแม่กลองและตลาดร่มหุบวันละ 8 รอบจะผ่านเข้าสถานีแม่กลองเวลา 08:30 , 11:10, 14:30, 17:40 และจะออกจากสถานีแม่กลองเวลา: 06:20 , 09:00, 11:30, 15:30

ตลาดน้ำอัมพวา

ข้อมูล :  “ตลาดน้ำอัมพวา” ตลาดน้ำยามเย็น (ตลาดน้ำส่วนใหญ่จะติดตลาดในช่วงเช้า) ที่ได้รับการกล่าวถึงจากนักท่องเที่ยว ทั้งชาวไทย และ ชาวต่างชาติ มากที่สุด มนต์เสน่ห์ของ “อัมพวา” อยู่ที่ห้องแถวเรือนไม้บริเวณ 2 ฝั่งคลองของตลาด พร้อมเหล่าพ่อค้าแม่ขาย ที่นำสินค้ามากมายโดยเฉพาะอาหารที่สามารถหาซื้อได้จากเรือโดยตรง มาจอดขายจนเต็ม 2 ฝั่งคลอง ตลอดแนวห้องแถว รวมไปจนถึงการล่องเรือไปยังแม่น้ำแม่กลองเพื่อสัมผัสวิถีริมฝั่ง  การไหว้พระริมน้ำ และ การล่องเรือชมหิ่งห้อย สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นเสน่ห์ตรึงใจ ที่ไม่ว่ากี่ปีผ่านไป ตลาดน้ำอื่นๆ ก็ไม่สามารถช่วงชิงความเป็น 1 ไปจากที่นี่ได้

วัดเพชรสมุทรวรวิหาร (วัดบ้านแหลม หรือ วัดหลวงพ่อบ้านแหลม)

ข้อมูล :  วัดบ้านแหลม หรือ วัดเพชรสมุทรวรวิหาร ตั้งอยู่ในตัวเมือง เดิมชื่อวัดศรีจำปา เป็นวัดสำคัญที่สุดของจังหวัด ตามพงศาวดารฉบับราชหัตถเลขา เมื่อ พ.ศ. 2307 พม่ายกทัพเข้ามาตีเมืองเพชรบุรี แต่กองทัพของกรุงศรีอยุธยา ได้ยกทัพมาช่วยรักษาเมืองไว้ได้ชาวบ้านแหลมในเขตเมืองเพชรบุรีได้อพยพหนีพม่ามาตั้งบ้านเรือนอยู่ในตำบลแม่กลอง เหนือวัดศรีจำปาขึ้นไป และเรียกหมู่บ้านนี้ว่า "บ้านแหลม" ตามชื่อบ้านเดิมของตนในเมืองเพชร ได้ช่วยกันบูรณะวัดศรีจำปาแล้วเรียกว่า "วัดบ้านแหลม" ชาวบ้านแหลมนี้ส่วนใหญ่เป็นชาวประมง คราวหนึ่งได้ออกไปลากอวน ในอ่าวแม่กลอง ได้พระพุทธรูปติดอวนขึ้นมา 2 องค์ องค์หนึ่งเป็นพระพุทธรูปนั่ง อีกองค์หนึ่งเป็นพระพุทธรูปยืน สำหรับพระพุทธรูป นั่งได้นำไปประดิษฐานไว้ที่วัดเขาตะเครา จังหวัดเพชรบุรี สำหรับพระพุทธรูปยืนอุ้มบาตร สูงประมาณ 167 เซนติเมตร แต่บาตรนั้นสูญหายไปในทะเล ได้นำไปประดิษฐานไว้ที่วัดบ้านแหลม เรียกว่า "หลวงพ่อบ้านแหลม" มีความศักดิ์สิทธิ์ และมีอภินิหารเป็นที่เคารพเลื่อมใสของชาวบ้านทั่วไป  วัดบ้านแหลมซึ่งแต่เดิมเป็นวัดเล็ก ๆ ที่ทรุดโทรมก็กลับเจริญขึ้นเป็นวัดใหญ่ เพราะมีผู้คนมาทำบุญ และนมัสการหลวงพ่อบ้านแหลมกันอยู่เรื่อย ๆ ต่อมาวัดนี้ได้รับการยกฐานะ ขึ้นเป็นพระอารามหลวงชั้นวรวิหาร ได้รับพระราชทานนามว่า "วัดเพชรสมุทรวรวิหาร" สำหรับบาตรของหลวงพ่อบ้านแหลม นั้น สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยาภานุพันธ์วงศ์วรเดช ได้ถวายบาตรไว้ให้บาตรหนึ่ง เป็นบาตรแก้ว สีน้ำเงิน ซึ่งยังคงปรากฏอยู่ทุกวันนี้ ภายในบริเวณวัดเพชรสมุทรยังมีพิพิธภัณฑ์สงฆ์ จัดแสดง พระพุทธรูป และพระเครื่องสมัยต่าง ๆ โบราณวัตถุเครื่องลายคราม และธรรมมาศน์บุษบก สมัยกรุงศรีอยุธยาไว้ให้ ชมด้วย

ที่ตั้ง : ตำบลแม่กลอง  อำเภอเมืองสมุทรสงคราม  จังหวัดสมุทรสงคราม 

วัดจุฬามณี

ข้อมูล : วัดจุฬามณี เป็นแหล่งกำเนิดของสตรีคนสำคัญถึง ๔ คน ณ บริเวณหลังวัดนี้  และยังเป็นที่อพยพหลบภัยของญาติพี่น้อง และมิตรสหายของหลวงยกบัตรเมืองราชบุรี หรือพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก วัดจุฬามณี เดิมเรียกกันว่า “วัดแม่ย่าเจ้าทิพย์” เรียกชื่อมาแต่สมัยอธิการเนียม เป็นเจ้าอาวาส เพราะวัดนี้สมัยหนึ่งชำรุดทรุดโทรมมาก ได้รับอุปการะจากท่านทิพย์ได้ให้ความอุปถัมภ์ปฏิสังขรณ์เสนาสนะของวัดให้เจริญรุ่งเรืองขึ้น จึงเรียกชื่อวัดตามนามผู้อุปถัมภ์ ซึ่งผู้สร้างวัด คือ ท้าวแก้วผลึก (น้อย)

ที่ตั้ง  :  ตำบลบางช้าง อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม